Donald Trump’ın gümrük vergileri Türkiye’yi nasıl etkileyecek? 4 Mart’ta yürürlüğe giriyor!

ABD Başkanı Donald Trump, çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 25 oranında gümrük vergisi getireceğini duyurdu. Ayrıca, hafta içinde ABD mallarına uygulanan vergilere karşılık olarak yeni tarifeler getirmeyi planladığını belirtti. Bilgi sahibi kaynaklar, yeni gümrük vergisi uygulamasının 4 Mart itibariyle başlayacağını belirtti.

Trump’ın ilk başkanlık döneminde alınan kararla, Mart 2018’de Türkiye’den ABD’ye yapılan çelik ithalatına yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmaya başlanmıştı.

ABD’NİN EN BÜYÜK ÇELİK VE ALÜMİNYUM TEDARİKÇİLERİ

2024 ticaret verilerine göre, ABD’nin en büyük çelik tedarikçileri Kanada (11,2 milyar dolar), Meksika (6,5 milyar dolar), Brezilya (5,1 milyar dolar), Çin (5,1 milyar dolar) ve Tayvan (3,8 milyar dolar) olarak sıralanıyor.

Alüminyum ihracatında ise Kanada 9,5 milyar dolar, Meksika 1,1 milyar dolar, Güney Kore 686,2 milyon dolar, Çin 643,7 milyon dolar ve Tayvan 507,7 milyon dolarla öne çıkıyor.

Türkiye’nin çelik ihracatı açısından, 2017’de ABD’ye 1,1 milyar dolarlık satış yapılırken, bu rakam Türkiye’nin toplam çelik ihracatının yüzde 11,5’ini, toplam ihracatının ise yüzde 0,7’sini oluşturuyordu.

TÜRKİYE’NİN PİYASADAKİ YERİ

2024’ün ilk sekiz ayında, en fazla demir-çelik ithal eden ülkeler arasında Türkiye (26,2 milyon ton), İtalya (16,1 milyon ton), ABD (16 milyon ton), Çin (15,1 milyon ton), Hindistan (14 milyon ton) ve Güney Kore (11,9 milyon ton) yer aldı.

Türkiye’nin en büyük demir-çelik tedarikçileri ABD (3,1 milyon ton), Rusya (3 milyon ton) ve Çin (2,3 milyon ton) oldu. Türkiye’nin çelik üretimi Ocak-Ekim 2024 döneminde geçen yıla göre yüzde 12,4 artış gösterdi. Bu artışın temel nedenleri arasında inşaat sektöründeki hareketlilik ve Avrupa’nın Türk çeliğine olan talebindeki yükseliş yer aldı.

TÜRKİYE ÇELİK ÜRETİCİLERİ DERNEĞİ’NDEN AÇIKLAMA

Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, ABD’nin 2018’den bu yana Türkiye’ye yüzde 25 oranında gümrük vergisi uyguladığını belirterek, yeni açıklanan verginin Türkiye açısından mevcut durumu değiştirmediğini vurguladı.

“Avrupa Birliği, İngiltere, Kanada, Meksika, Brezilya, Güney Kore ve Japonya için bu vergi kaldırılmışken, Türkiye’ye yönelik bir muafiyet sağlanması talep ediliyordu” diyen Yayan, Türkiye ile ABD arasındaki ticaret dengesinin uzun süredir korunduğunu belirtti.

Türkiye’nin ABD’ye çelik ihracatının, ek vergi öncesinde 2,5 milyon ton seviyesinde olduğunu hatırlatan Yayan, bu rakamın 287 bin tona kadar düştüğünü ifade etti.

KÜRESEL ÜRETİM VE TALEP DENGESİ

Çelik sektöründe 2022’nin ortalarından itibaren süregelen talep daralması devam ediyor. Küresel sanayideki yavaşlama, Avrupa’daki otomotiv sektöründeki gerileme ve Çin’in inşaat sektöründeki durgunluk, çelik talebini baskılıyor. OECD verilerine göre, 2024’ün ilk sekiz ayında küresel çelik tüketimi yüzde 5 azaldı.

Çin, küresel talebin yüzde 51’ini karşılarken, Hindistan yüzde 7,5, ABD yüzde 5,1 ve Türkiye yüzde 2,1 ile önemli aktörler arasında yer alıyor. Küresel üretim kapasitesi ise artmaya devam ediyor. Çin, dünya çelik üretiminin yüzde 54’ünü gerçekleştirirken, Hindistan yüzde 7,4, Japonya yüzde 4,6 ile ilk sıralarda bulunuyor. Türkiye, yüzde 1,7’lik pay ile sekizinci sırada yer alıyor.

OECD’nin Kasım 2024 raporuna göre, küresel çelik üretim kapasitesinin yıl sonunda 50 milyon ton artarak 2.482 milyon tona ulaşması bekleniyor. 2013’ten bu yana görülen en yüksek kapasite artışıyla birlikte, 2025-2027 döneminde 146 milyon tonluk ek kapasite eklenmesi öngörülüyor.