Türkiye’nin insanlı ilk uzay misyonunu başarıyla tamamlamasıyla birlikte dikkatler yeni adımlara çevrildi.
İkinci insanlı uzay seferinden Ay’a gönderilecek aracın Ankara’da kurulacak üsle, uzay limanına kadar olan hedeflere hızla ulaşma çabaları için (TUA) kadrosuna alanında uzman isimler katıldı.
Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı, TEKNOFEST’in organizatörlerinden Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı (T3 Vakfı) Yönetim Kurulu Başkanı Elvan Kuzucu Hıdır ve TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (TÜBİTAK UZAY) Müdürü Mehmet Nefes gibi isimlerin de aralarında bulunduğu “uzay takımı”, stratejik projelere odaklanırken aynı zamanda toplumdaki uzay farkındalığının artırılmasında önemli bir rol üstlenecek.
TUA’nın yönetimine, DeltaV Uzay Teknolojileri AŞ Genel Müdürü Arif Karabeyoğlu, TÜBİTAK Başkan Yardımcısı İsmail Doğan ve T3 Vakfı Mütevelli Heyeti üyesi Alper Güzel gibi isimlerin yanı sıra, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’ın koordinasyonunda yürütülen çalışmalarda yer alacak olan “Milli Uzay Programı”ndaki hedeflerin hayata geçirilmesine katkı sağlayacak deneyimli isimler de katıldı.
Bu atamaların, Türkiye’nin uzay hedeflerine ulaşmasına ve gelecekte beklenen küresel uzay ekonomisinde daha fazla pay sahibi olmasına yönelik önemli bir adım olarak görülüyor.
İkinci insanlı uzay misyonu nisanda
Milli Uzay Programı, 2022-2030 dönemini kapsayacak şekilde planlanırken dünyada bu alandaki gelişmelerin de yakından takip edilmesi amaçlandı.
2021’de ilan edilen program kapsamında ilk olarak Alper Gezeravcı, 19 Ocak’ta Uluslararası Uzay İstasyonu’na 13 bilimsel deney yapmak üzere gönderildi. Böylece insanlı ilk uzay misyonu tamamlanmış oldu. Nisan ayında da ikinci Tuva Cihangir Atasever’in alçak yörünge uçuşunu gerçekleştirmesiyle bu misyonun pekiştirilmesi amaçlanıyor.
Bakan Kacır da konuya ilişkin, “İnsanlı ilk uzay bilim misyonumuz, biyoloji, tıp, genetik, fizik, malzeme bilimi disiplinlerinde bilim insanlarımızın yürüttükleri araştırmalara önemli kazanımlar getirdi.” ifadesini kullanmıştı.
Türkiye 2026’da Ay’a inecek
TUA’nın güçlenen kadrosunun diğer hedeflerin hızla yerine getirilmesinde önemli rol oynaması bekleniyor.
Ay’a ilk teması gerçekleştirmek, yeni nesil uydu geliştirme alanında dünyayla rekabet edebilecek ticari marka ortaya çıkarmak, Türkiye’ye ait bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi geliştirmek, uzaya erişimi sağlamak ve bir uzay limanı işletmesi kurmak, uzay havası ya da meteorolojisi olarak tabir edilen alana yatırım yaparak buradaki yetkinliği artırmak, Türkiye’yi astronomik gözlemler ve uzay nesnelerinin yerden takibi konularında daha ileri seviyeye taşımak, ülkede uzay sanayisi ekosistemini daha da geliştirmek ve bir uzay teknolojisi geliştirme bölgesi kurmak da hedefler arasında yer alıyor.
Ay Araştırma Programı ile geliştirilen ilk uzay aracında bütün süreçlerin 2026’da tamamlanması ve aracın fırlatılması planlanıyor. Programın ilk aşaması olan AYAP-1 kapsamında Ay’ın yörüngeden keşfi ve yüzeyle ilk temasın gerçekleştirilmesi, ikinci aşamada ise AYAP-2 Projesi ile yumuşak iniş yöntemiyle yüzeye bir gezici keşif aracının (rover) indirilmesi amaçlanıyor.
Uzaya bağımsız erişim programı da sürdürülecek. Fırlatma roketleri geliştirmeye yönelik projelere devam edilecek. Böylece 2030’a kadar uluslararası işbirlikleriyle bir uzay limanı kurulması hedefleniyor.
Alçak yörünge uydularına ilişkin milli üretim programı da başlatılacak. Bu alanda kamu, akademi ve özel sektör projeleri desteklenecek.
